Paulusabdij, Oosterhout

 

Door de anti-religieuze wetten van Combes week de Benedictijner gemeenschap van Wisques, Noord-Frankrijk, uit naar Oosterhout in Nederland. Vanwege deze gedwongen verhuizing was zij financieel niet in staat een Nederlandse architect aan te trekken. De abt van Solesmes stuurde de jonge monnik Bellot naar Oosterhout om de bouw ter hand te nemen en zo is de carrière van Dom Bellot gestart.

 

Dom Bellot, relatief onbekend met baksteen, maakte zich het bouwen ermee vertrouwd door studie, onder meer bij Berlage, Stuyt en Pierre Cuypers, en door daadwerkelijk mee te metselen. Zeker in de beginperiode was Bellot dagelijks op de stellingen te vinden, om bouwkundige oplossingen ter plekke te bedenken en uit te voeren. In deze eerste periode (1906-1907) werd het grootste gedeelte van de Paulusabdij gebouwd.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bellot gebruikt hier nog op de gothiek gebaseerde vormen: Spitsbogen en sluitstenen komen voor bij diverse overspanningen.

Al snel zou echter deze vervangen gaan worden door zijn karakteristieke paraboolbogen en keperbogen.

 

Uitzonderlijk mooi is de ruimte die dienst zou gaan doen als kapel, maar eigenlijk alvast ontworpen was als sacristie voor de te bouwen kerk. Deze ruimte heeft een plafond overwelfd met verschillende lagen baksteen, met lichtgaten ertussen. Uiteindelijk kreeg deze zaal de functie van kapittelzaal van de monniken. In 1918 wordt deze provisorische kapel nog uitgebreid met een koorgedeelte.

 

 

In 1909 wordt de abdij uitgebreid met een dubbel pandhof en het stuk, haaks op de hoofdvleugel, waarin zich onder meer de keuken bevindt.

Vanaf 1914 tot 1920 wordt door Bellot een kloosterkerk ontworpen, maar die is echter nooit uitgevoerd.

Het ontwerp van de koorsluiting van deze nooit gebouwde kloosterkerk is waarschijnlijk de inspiratie geweest voor de twaalfzijdige koorsluiting van de kerk te Waalwijk (1925-1927). De huidige kloosterkerk is een ontwerp van de Nederlandse architect Sluymer.

 

 

Het gewelf in de keuken

 

 

 

De benedictijnen hebben in 2006 de abdij verlaten. Toch heeft het gebouw een passende religieuze functie behouden.

Momenteel huisvest ze de gemeenschap Chemin Neuf, die de abdij hebben overgenomen.

 

foto's: A.W.A. Lukassen en A.A. Lukassen, zomer 2014, winter 2017