St. Franciscuskerk te Groningen

Reeds vanaf 1925 werd er gesproken over een nieuwe kerk in de Oosterparkwijk van Groningen. Pas in 1930 kreeg kapelaan F.J.Schoemaker de opdracht om een nieuwe parochie te stichten. Voor de bouw van een nieuwe kerk en pastorie moest hij letterlijk het geld bij elkaar bedelen. Om inspiratie op te doen bezocht hij onder andere de Heilig Hartkerk in Eindhoven en de Mariakerk in Leerdam. Toen hij de Bellotkerken te Eindhoven en Leerdam zag, wist hij hoe zijn kerk eruit moest gaan zien. Via Dom Bellot kwam de bouwpastoor in aanraking met H.C. Van de Leur. Pastoor Schoemaker wilde namelijk dat zijn vriend A.van Elmpt (architect te Groningen) het gehele complex in 'Bellotstijl' ging ontwerpen, maar Dom Bellot stond er op dat de kerk dan door Van de Leur ontworpen diende te worden. Aldus geschiedde. De pastorie is wel ontworpen door architect Van Elmpt. Na lang tekenen en enkele bezoeken aan Dom Bellot in Frankrijk (abdij te Wisques) was het ontwerp klaar en goedgekeurd door de bouwcommissie van het bisdom Utrecht. Op tweede kerstdag 1932 (St. Stephanus) werd de eerste steen gelegd en de kerk werd op 23 januari 1934 ingewijd.

Er was een kunstig geheel ontstaan. Alle onderdelen harmoniëren goed met elkaar en is tot op heden bijna ongeschonden gebleven. Dom Bellot prees Van de Leur om het eindresultaat en wijdde er in Frankrijk diverse artikelen aan, door erover te schrijven in toonaangevende architectuurtijdschriften. De buitengevels met de topgevels van het schip en de uitpandige zangzolder, allemaal bijzondere oplossingen om de kosten van het gebouw te drukken. De toren zou eigenlijk hoger dienen te zijn, maar door de verhoudingen met de uitbouwen aan de voorgevel en de topgevels in het schip van de kerk is het toch één geheel. Het manshoge beeld van Sint Franciscus in de toren is gemaakt door Herman van Remmen.

Binnen valt direct de tegelvloer op, de raamvensters van het Bellot-type gevuld met glas in loodramen van Joep Nicolas en het Priesterkoor met daarin de altaren uit het atelier van de gebroeders Brom. Ook hier beelden van Van Remmen. Van de Leur ontwierp hier ook de versierde bogen en contrefortbekroningen volgens de Bellottraditie. Het gewelfde koor herbergt een kleurrijk samenspel van geglazuurde baksteen die aansluit bij de stijl van het koor van Berlicum. Door de kerk loopt een lambrisering die op het koor door andere kleuren wordt geaccentueerd.

De kerk is in 1996 gemeentelijk monument geworden en is nu één van de twee kerkgebouwen die gebruikt worden door de Sint Martinusparochie te Groningen. In de zomer van 1996 werd de kerk tijdelijk gesloten en is het interieur onder handen genomen. Er is toen ook een start gemaakt met het restaureren van het glas-in-lood van Joep Nicolas. De indeling van het reeds eerder aan het eind van de jaren ’60 gewijzigde koor is toen aangepast. Hierdoor verdwenen er een aantal banken. In september 1996 waren deze werkzaamheden nagenoeg afgerond en is de kerk weer in gebruik genomen. De restauratie van het glas-in-lood is pas in 2000 afgerond.

Van deze kerk is een bouwplaat beschikbaar. Die kunt u hier downloaden.

foto's: A.W.A. en A.A. Lukassen, 1995-2013